Sunday, May 11, 2014

Die Heimat | Reviews

Καταγράφουμε εδώ κείμενα που δημοσιεύτηκαν σε διαδικτυακά περιοδικά ή ιστολόγια για την παράσταση της Ομάδας 33 Die Heimat. Κάποια σχόλια αποτυπώνουν ή και αποκαλύπτουν τις προθέσεις μας, κάποια άλλα δεν μας βρίσκουν τόσο σύμφωνους, ωστόσο καταγράφουμε τα πάντα....  Διαβάστε αποσπάσματα εδώ ή επισκεφθείτε τους αντιστοιχους συνδέσμους που παραθέτουμε...


RedNotebook | Αλίκη Κοσυφολόγου | 1.5.2014

RedNotebook


Die Heimat σημαίνει…
Της Αλίκης Κοσυφολόγου

Heimat δηλώνει στα γερμανικά την ιδιαίτερη σχέση των ατόμων με το οικείο τους κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον. Στα αγγλικά έχει μεταφραστεί αυθαίρετα ως homeland, δηλαδή τόπος καταγωγής, ωστόσο ούτε αυτή η μετάφραση αποδίδει εύστοχα κι επαρκώς τη σημασία της λέξης. Εξίσου αυθαίρετα και κακοποιητικά μεταχειρίστηκαν την έννοια οι ναζί, όπως έκαναν και με το κίνημα του ρομαντισμού εν γένει. Είχε προηγηθεί βέβαια το ομώνυμο έργο του Χέρμαν Σούντερμαν – εναλλακτικά γνωστό με τον τίτλο Μάγδα, το όνομα της κεντρικής ηρωίδας – το οποίο ήδη από τις πρώτες παρουσιάσεις του την τελευταία δεκαετία του  19ου αιώνα έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό παρά το «τολμηρό» περιεχόμενο του. Με ένα μύθο που εκτυλίσσεται γύρω από μία υπόθεση εξέγερσης απέναντι στην σκληρή και αδιάλλακτη πατριαρχική εξουσία, με άλλα λόγια μια σύγκρουση ανάμεσα στο νέο, προοδευτικό κόσμο και στον παλιό και οπισθοδρομικό, καθώς και με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και καινοτόμα φόρμα που ισορροπούσε μεταξύ νατουραλισμού και δράματος το Heimat δίκαια κατέκτησε θέση μεταξύ των πιο σημαντικών έργων της παγκόσμιας δραματουργίας.


Η διασκευή που παρουσιάζει η Ομάδα 33 ανασυνθέτει την ιστορία χωρίς ωστόσο να της στερεί το παραμικρό μέρος από την δυναμική της. Με έναν πιο αφηγηματικό τόνο και με τους ήρωες να εκπληρώνουν περισσότερο έναν αρχετυπικό ρόλο αναδεικνύονται  μερικές από τις πιο αθέατες όψεις του κειμένου. Η Μαρί, η μικρότερη αδερφή της Μάγδας σύμφωνα με την πρωτότυπη ιστορία, καταλαμβάνει κεντρική θέση. Η διεκδίκηση της ορατότητας του διαφορετικού, η αμφισβήτηση των προδιαγεγραμμένων από τα έμφυλα και άλλα κοινωνικά στερεότυπα ρόλων, ο οικείος χώρος που γίνεται όμως ολοένα και πιο ανοιχτός στο νέο και ανεξερεύνητο πρωταγωνιστούν σ αυτή τη  φρέσκια εκδοχή του κλασικού κειμένου.


Το σκηνικό αποτέλεσμα φέρει την σφραγίδα της κοπιώδους και συστηματικής δουλειάς της ομάδας μεταμορφώνοντας το έργο σε ένα πραγματικό συλλογικό όραμα. Οι τρείς νέοι πρωταγωνιστές ανταποκρίνονται με αξιοθαύμαστο τρόπο στις προδιαγραφές ενός τόσο απαιτητικού κειμένου. Χωρίς υπερβολές και έχοντας κατακτήσει ένα σπάνιο επίπεδο σκηνικής επικοινωνίας ζωντανεύουν μια γνώριμη καθημερινή ιστορία που είναι ταυτόχρονα ένα διαχρονικό μοτίβο που δομεί τις κοινωνικές σχέσεις. Η σκηνοθεσία της Ευρώπης Θωμοπούλου, η οποία επιμελήθηκε και τη διασκευή του κειμένου διακρίνεται από μία εξαιρετική αίσθηση της οικονομίας που προφυλάσσει το κείμενο από επιπόλαιους εντυπωσιασμούς.


Η Φαίδρα Χατζηκωνσταντή μεταμορφώνεται εντυπωσιακά από εύθραυστη κοπελίτσα σε μια χειμαρρώδη επαναστατημένη γυναίκα, ο Λύσανδρος Σπετσιέρης με τρυφερότητα και λογική υποδύεται τον πιο «δύσκολο» χαρακτήρα του έργου, η ευρηματική Δέσποινα Μάλλη με τις χειροποίητες μάσκες τις συνεισφέρει με την παρουσία της στο χαμήλωμα της λεκτικής έντασης αλλά και στην καλλιέργεια ενός κλίματος υποβλητικού.



Source: http://www.rednotebook.gr/details.php?id=12437


DIE HEIMAT του Χέρμαν Σούντερμαν
11. 5. 2014 | 
Του Κ. Σαμάντη 

ΣΤΟ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

[...] Ένας ανημέρωτος επισκέπτης πιστεύει ότι θα παρακολουθήσει μία παράσταση όπου ο προβληματισμός του έργου κινείται γύρω από την έννοια της πατρίδας. Μας πήρε αρκετό χρόνο και κόπο (μιας και δεν είμαστε γνώστες ούτε της γερμανικής γλώσσας ούτε του βιογραφικού του συγγραφέα)  για να αντιληφθούμε κάποια πράγματα. Συγκεκριμένα : Η λέξη Heimat περιγράφει τον τόπο στον οποίο γεννήθηκες και στον οποίο μεγάλωσες με όλες τις κοινωνικές συμβάσεις, τις ιδιαίτερες παραδόσεις, το αυστηρό πλαίσιο σχέσεων, το συντηρητικό χαρακτήρα που ενδεχομένως τον διέπει, λαμβάνοντας υπ΄ όψιν ότι το συγκεκριμένο έργο έχει γραφτεί το 1893. Η λέξη Heimat αποδίδεται, σύμφωνα με την άποψή μας, σωστότερα με τον όρο ιδιαίτερη πατρίδα. Μπορεί ο καθένας μας να αντιληφθεί το διαφορετικό περιεχόμενο του εισαγωγικού κειμένου εάν στη λέξη πατρίδα συμπληρώσεις το ιδιαίτερη. Εξαιτίας του ότι ο συγγραφέας είναι γερμανός και ο θεατής δεν έχει στα χέρια του ένα πρόγραμμα που να του δίνει ιδιαίτερες πληροφορίες για το έργο, ο επισκέπτης μπορεί κάλλιστα να αναρωτηθεί αν το έργο είναι γραμμένο σε αντιπαράθεση με τη γερμανική πατρίδα του Χίτλερ ή αποτελεί απότοκο της μέχρι πρότινος κυριαρχούσας μετανεοτερικής  ιδεολογίας. Έτσι χωρίς τις ιδιαίτερες όσο και απαραίτητες πληροφορίες που εμπεριέχονται σε ένα πρόγραμμα (που οφείλει να συνοδεύει μια θεατρική παράσταση), κινδυνεύει να χαθεί στο λαβύρινθο των παρεξηγήσεων και παρανοήσεων, τουλάχιστον. Ή για να το πούμε με τα λόγια του Γκαίτε «Για να καταλάβει κάποιος το έργο του ποιητή πρέπει να μεταφερθεί στη χώρα του ποιητή».  

Ο γερμανός Χέρμαν Σούντερμαν μεγάλωσε σε μια οικογένεια οι οποίοι κατέφυγαν στη Γερμανία από την Ολλανδία διωγμένοι λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Μέλη της κοινότητας των Μενονιτών, μια σέκτα του προτεσταντισμού η οποία κατόπιν διασπάστηκε σε άλλες μικρότερες, με επιφανέστερη όλων την κοινότητα των Άμις στη Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, χαρακτηρίζονταν από ιδιαίτερο συντηρητισμό/πουριτανισμό και τη στάση κατά των κοινωνικών ηθών της εποχής. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ήταν συντηρητικοί μέσα σε μια ήδη συντηρητική (για τα δικά μας δεδομένα) κοινωνία.  Μεγαλωμένος στο ιδιαίτερα ασφυκτικό αυτό περιβάλλον, γράφει το Die Heimat σε μια προσπάθεια καταγραφής αυτού του πλαισίουΣτην υπόθεση του έργου η Μάγδα [ως «Μάγδα» έχει ανέβει το συγκεκριμένο έργο άλλες φορές και ίσως αποδίδει καλύτερα το περιεχόμενό του] επιστρέφει στο Heimat (ιδιαίτερη πατρίδα και όχι πατρίδα επαναλαμβάνουμε) μετά από δέκα χρόνια ως επιτυχημένη αοιδός της Βαγκνερικής όπερας. Η φυγή της έχει να κάνει με την προσπάθεια χειραφέτησης τόσο από την αυστηρή πατρική εξουσία, όσο και από το κοινωνικό γίγνεσθαι.  Ο πατέρας της την υποδέχεται σε μια προσπάθεια συμφιλίωσης και αποκατάστασης της οικογενειακής τιμής, με δύο όρους. Ο πρώτος είναι να παντρευτεί το νεανικό της έρωτα εξ αιτίας του οποίου είχε φύγει, και ο δεύτερος είναι η μη αναγνώριση του νόθου τέκνου που είχε αποκτήσει από αυτόν (τον έρωτα).  Η τιμή της οικογένειας είναι εκ των ων ουκ άνευ μέσα στην κοινωνία. Η Μάγδα, ερωτευμένη με το παιδί της και τη μουσική, αρνείται το δεύτερο όρο με αποτέλεσμα ο εν αποστρατεία αξιωματικός πατέρας της, να τη σκοτώσει πριν αυτοκτονήσει και ο ίδιος. Σε αυτό το σημείο αξίζει να γίνει κατανοητή η ιδιαίτερη έννοια του Heimat. Περιλαμβάνει όλα αυτά τα οποία αναφέρονται στο εισαγωγικό σημείωμα (τόπος, σπίτι, ρίζες, γλώσσα, παιδικότητα). Σαν έννοια ήταν ιδιαίτερα αναπτυγμένη τον καιρό του συγγραφέα, διαδεδομένη τόσο στη Γερμανία όσο και στην Αυστρία και Ελβετία. Κατ’ αυτήν είναι ο ιδιαίτερος δεσμός ο οποίος συνδέει τους γερμανόφωνους των τριών αυτών περιοχών και ο οποίος δεσμός βασίζεται σε δύο άξονες. Στον άξονα της καταγωγής και στον άξονα της τιμής ως ηθικό κοινωνικό κώδικα. Είναι περισσότερο ή ήταν περισσότερο μια ιδεολογία η οποία περιέκλειε την έννοια της λαϊκής κοινότητας (ενδεχομένως επηρεασμένη ιδιαίτερα από τον προτεσταντισμό) χωρίς όμως ξεκάθαρες εθνικές αναφορές, τουλάχιστον για τον 19ο αιώνα. Πάνω στην έννοια του Heimat θα πατήσει αργότερα ο Χίτλερ και θα συγκροτήσει την ιδεολογία του Αίμα (καταγωγή) – Τιμή, βασικό άξονα του ναζισμού.

Η σκηνοθέτις Ευρώπη Θωμοπούλου, παίρνει το συγκεκριμένο έργο και το διασκευάζει πατώντας πάνω σε δύο προτάσεις. Στην πρώτη και κυριότερη, οι πρωταγωνιστές είναι τα τρία αδέλφια η Μάγδα, η Μαρί και ο Σεμπάστιαν ο οποίος αντιπροσωπεύει και την πατριαρχική εξουσία. Είναι αυτός ο οποίος κυριαρχεί χειραγωγεί και καταδυναστεύει τη μικρότερη αδελφή που έχει παραμείνει και ο οποίος αναλαμβάνει το έργο της κάθαρσης σε σχέση με τη μεγαλύτερη αδελφή που έχει εκθέσει την οικογένεια.  Η Θωμοπούλου επιλέγει να δουλέψει πάνω σ΄ ένα κλασσικό πλαίσιο για την αυστριακή δραματουργία που μπορεί κανείς να συναντήσει στα έργα της Γέλινεκ, του Χάνεκε ή του Μπέρνχαρτ. Σε μια οικογένεια όπου έξωθεν όλα βαίνουν καλώς, εσωτερικά της αναπτύσσεται βία, ενδοοικογενειακή σεξουαλικότητα, σχέσεις εξουσίας και κυρίως σκληρότητα. Σε αυτή την πρότασή της το αποτέλεσμα είναι πολύ ικανοποιητικό. 

Η δεύτερη πρόταση, ήσσονος βαρύτητας είναι αλήθεια, έχει να κάνει με όσα αναφέραμε στην αρχή του κειμένου. Μπερδεύει την έννοια της πατρίδας με αυτή της ιδιαίτερης πατρίδας (ηθελημένα;) αλλοιώνοντας πλήρως την πρόθεση του συγγραφέα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ο αδελφός/πατριαρχική φιγούρα/δυνάστης μας υποδέχεται στο έργο με τις φράσεις ‘’Είμαστε μια μικρή κοινότητα που αγαπάει τον τόπο της, στηρίζουμε την τοπική οικονομία, καταναλώνουμε τοπικά προϊόντα’’.  Μομφή κατά του κινήματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας μέσω της αγοράς τοπικών προϊόντων που σημειώνεται έντονα στη χώρα μας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των τεσσάρων αυτών μνημονιακών χρόνων που περνά η πατρίδα μας, μομφή την οποία μπορεί να συναντήσει κάποιος/α και από τον Γ. Μηλιό, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει το συγκεκριμένο κίνημα ως «οικονομικό εθνικισμό» (sic) ;  Η ίδια γνωρίζει καλύτερα. Οι συγκεκριμένες απόψεις όμως, αλλά και άλλων όπως εσχάτως του Δ. Χριστόπουλου, είναι γεγονός ότι έχουν μειοψηφική απήχηση στο κοινωνικό σώμα και ίσως αυτό να εξηγεί τη μανική συμπεριφορά όσων τις υποστηρίζουν.

Η παράσταση κατορθώνει να αποδώσει αρκετά καλά την ένταση και την τραγικότητα που διέπουν τις συγκεκριμένες οικογενειακές σχέσεις, πράγμα στο οποίο συμβάλλει η ιδιαίτερη ερμηνεία του Λύσανδρου Σπετσιέρη ο οποίος αποδίδει έξοχα τη νευρωτική αμφιθυμία του δυνάστη/χειραγωγού σε ένα ρόλο  που απαιτεί ψυχολογική εσωτερικότητα αλλά και εκφραστική αμεσότητα. Πολύ καλή επίσης και η Φαίδρα Χατζηκωσταντή στο ρόλο της μικρότερης αδελφής Μαρί. Αξίζει να αναφερθεί η μουσική επιμέλεια του Βαγγέλη Λάτου ο οποίος έχει πλαισιώσει έξοχα την παράσταση με κομμάτια των Μαντρουγάδα.

[Πηγή :http://ardin-rixi.gr/archives/17475 


Neopolis.gr | Άννα Φαρδή | 14.4.2014 

Neopolis 


[...] Η Ομάδα 33 διασκευάζει το ομώνυμο έργο του Hermann Sudermann. Η υπόθεση είναι ιστορία τριών αδερφιών σε μία μικρή τοπική κοινωνία, χωρίς συγκεκριμένο χρόνο ή τόπο. Η καταπίεση του πατέρα, τα στερεότυπα, η τιμή, η οικογένεια, η πατρίδα, όλες αυτές οι έννοιες περνούν καταιγιστικά μέσα στην παράσταση

Η μινιμαλιστική σκηνοθεσία εξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τη διαχρονικότητα των μηνυμάτων. Επιπλέον εξυπηρετούν τις πρακτικές ανάγκες της παράστασης. Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι έντονες, ωστόσο σε κάποιο σημείο κουράζουν και δεν επιτρέπουν να φανούν οι πραγματικές κορυφώσεις.

Ξεχώρισε, βέβαια, η πολύπλευρη και δυναμική ερμηνεία της Φαίδρας Χατζηκωσταντή, η οποία μπορεί στην αρχή να φαίνεται τυπική όμως στη συνέχεια ξεδιπλώνει όλες τις δυνατότητες της. Ο Λύσανδρος Σπετσιέρης έχει ταλέντο, μπορεί όμως να εξελιχθεί ακόμα περισσότερο. 

Ξεχωρίζουν οι μουσικές επιλογές που δένουν άψογα με την παράσταση. Ωστόσο εμπόδιο αποτελεί ο μέτριος ήχος του χώρου.


Source: http://www.neopolis.gr/el/site/katigories_ar8ron/cuxagogia/8eatro/die-heimat-kritiki-theatrou.html


ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ Koukidaki | Τζένη Κουκιδάκη | 31.3.2014

Koukidaki blog


[...] "Καθώς τα φώτα σβήνουν και οι πρώτες νότες μιας μουσικής γεμίζουν το χώρο ανάμεικτες με φωνή γυναίκας, ένα γυναικείο κορμί κατεβαίνει μια σκάλα ενώ το πρόσωπο κρύβει μια μάσκα. Η αίσθηση είναι ανατριχιαστική, άκρως ενδιαφέρουσα και η προσοχή όλων εστιάζεται ακαριαία στην κίνησή της. Ήδη έχουμε επηρεαστεί από την ατμόσφαιρα, σχεδόν ακαριαία. Την εντυπωσιακή, καθηλωτική έναρξη ακολουθεί η είσοδος του "ζευγαριού, επίσης ατμοσφαιρική, χορευτική. Αν γνωρίζεις το πρωτότυπο έργο και βιαστείς να αποφασίσεις για το τί γίνεται θα καταλήξεις σε λάθος συμπεράσματα. Περίμενε μέχρι να σου πουν οι ίδιοι την ιστορία τους.
Η διασκευή της Ευρώπης Θωμοπούλου, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία, είναι άκρως ενδιαφέρουσα σε σημείο να προτιμάς αυτήν την άποψη παρά οποιαδήποτε άλλη. Η παραστασιοποίηση επίσης. Οι ερμηνευτές αφήνουν κάτι από την ψυχή τους πάνω στη σκηνή ενώ την αλωνίζουν κυριολεκτικά. Κρατούν το νεύρο των πρώτων στιγμών μέχρι την τελευταία μουσική νότα και χαρίζουν όμορφες ερμηνείες ζωντανεύοντας τους ήρωες. Χορεύουν, ακροβατούν στα ακροδάχτυλά τους, φωνάζουν - ουρλιάζουν είναι πιο σωστό - μέσα στην αγανάκτησή τους, χάνουν ή χάνονται για να ξαναενωθούν μετά, πνίγουν και πνίγονται πιστοί σε ό,τι αντιπροσωπεύουν και αγαπούν.
Η μουσική και τα τραγούδια του Βαγγέλη Λάτου που συμπληρώνουν το σύνολο, μόνο ως υπέροχες επιλογές μπορούν να χαρακτηριστούν. Όπως και τα κοστούμια, οι χορογραφίες και γενικότερα η κίνηση."


Source: http://koukidaki.blogspot.co.at/2014/03/die-heimat.html


No comments: